Choroba

Ostatnio choroba, ból, śmierć i smutek wciąż towarzyszą i powracają w myślach. Takie jest życie, nie mamy wpływu na wiele rzeczy, na orientację, chorowanie, śmierć. Najważniejsze, żeby zdrowie było, a jak będzie, to reszta sama przyjdzie, zwykłem życzyć Ludziom, odkąd zmarła Mama... Kto nie przeżył choroby lub śmierci bliskiej osoby, ten nie rozumie głupich życzeń „zdrowia, szczęścia...” (zwłaszcza młodzież — przecież mnie też kiedyś irytowało, po co zdrowemu nastolatkowi stara ciocia życzy zdrowia...). Najważniejsze być samodzielnym i sprawnym, nie zależeć od innych, ale czasem nie mamy na to wpływu...

Najpierw choroby Mamy... Nigdy się nie poddawała, zawsze z opresji wychodziła obronną ręką... A miała ich tak wiele na swoim koncie, że chyba nawet ich wszystkich nie znam. Tylko ostatnia się jej nie udała. Przegrała walkę z rakiem po kilku latach leczenia. Nie wstawała z domowego łóżka przez wiele miesięcy, ledwo wyszła z tego, zaczął się nawrót. Odeszła sama, cichaczem wywieziona ze szpitala do hospicjum, żebyśmy nie protestowali... Już się tam nie obudziła, my nie zdążyliśmy Jej pożegnać...

Na pogrzebie przed zamknięciem trumny zostawiłem Jej obrazek z Sercem Jezusa, który dała mi gdy wychodziłem na maturę. Była przyjaciółka dziwiła się, że mogłem tak mocno przeżyć śmierć matki (nie, już nie mam o to pretensji). A przeżywałem jeszcze przez długie miesiące potem. Długo śniła mi się Mama w chorobie, zmęczona, wychudzona, w peruce... Jak koszmar powracał wątek odkręcania pogrzebu, bo w snach po swoim pogrzebie mama żyła, tylko my się pomyliliśmy... Oswojenie z myślą, że nie żyje, przyszło jakoś dopiero po roku. Koszmary przeszły. Z czasem śniła się zdrowa, sprzed choroby. Teraz nie śni się w ogóle...

Z perspektywy czasu widzę, jak bardzo nie byłem psychicznie gotów w młodości opiekować się Mamą. Potrzebowała mnie, ale ja już dawno uciekałem się w hobby, przed własną orientacją, przed problemami w domu. Gdy był na to czas, nie potrafiłem się zmobilizować i po prostu być przy niej i dla niej. Przez długi czas po Jej śmierci chciałem być woluntariuszem w hospicjum. Czekałem jednak, aż będę pewny, że tego chcę, że nie jest to tylko odreagowanie po śmierci bliskiej osoby. Choć potrzebę niesienia pomocy dalej czuję, dotąd nie zdecydowałem się. Najpierw musiałem uporządkować własne życie, żeby móc być dla cudzego życia u jego kresu. Jeszcze nie skończyłem.

Tato (i ciut ja, na ile niedoskonale potrafiłem) towarzyszyliśmy w chorobie Mamie. Dziś jednej Cioci towarzyszą w powolnym odchodzeniu skłócone córki. Jeszcze kilka dni temu innej Cioci towarzyszyła córka z wnuczką. Kolejną Ciocią od dwudziestu lat opiekuje się Córka skazana tym samym na staropanieństwo... I wymieniać jeszcze mógłbym długo, a o wielu podobnych przypadkach w mojej rodzinie przecież nawet nie wiem, mógłbym się co najwyżej domyślać...

Niemal wszyscy pomagamy, gdy najbliżsi bezsilni w chorobie potrzebują naszej pomocy. Czemu życie czasem zmusza nas do pełnienia wyniszczającej opieki dla naszych potrzebujących? Jakie są granice poświęcenia? Ile można przetrzymać?

Odwiedzałem Ciocię w szpitalu. Niby dobre warunki, niby miałaby jeszcze szanse na przeżycie z nowotworem, gdyby tylko chciała walczyć. A poddała się. Odmawiała jedzenia, picia, leków. Wszystko Ją bolało, płakała, przeklinała wszystkich, że chce umrzeć. Była wyniszczona, pokłuta, posiniaczona i opuchnięta od iniekcji. Zupełnie inny obraz niż poprzednio. Chciało mi się tam płakać, ale przetrzymałem.

Czy człowiek, póki w pełni niewątpliwie świadomy swojego losu, musi być zmuszany do walki z chorobą na siłę, gdy już nie czuje się na siłach, by walczyć, gdy w życiu tak wiele napatrzył się na innych chorych, że nie chce takiego trudu i cierpienia sprawiać swoim najbliższym? Że nie chce być od nich zależny? Chce aby żyli dalej, bez traumatycznych wspomnień z długiej agonii? Czy nie lepiej godnie pożegnać się, opuścić bliskich i odejść z tego świata, jeśli ratunku nie ma? Zarazem, czy człowiek może być pozbawiany nadziei, że bliski chory wyzdrowieje i przeżyje, że jeszcze będzie lepiej? Czy grzechem jest nie poddawać się i chcieć przedłużyć wspólne życie jak najdłużej? Nawet bł. Jan Paweł II odmówił uciążliwej terapii.

Kolejną Ciocią opiekowała się Córka z Wnuczką. Miała piękne, choć trudne życie. Zsyłka na Sybir, ciężka wyniszczająca praca. Przeżyła. Wróciła. Założyła rodzinę, ciężko pracowała na roli. Na starsze lata opiekowała się świątynią. Żal było patrzeć, jak była świadoma, że jest, ale nie pamiętała już nic, ani kim jestem, ani kim była moja Mama, ani co Ona sama robi; nawet wtedy taka bez wspomnień była taka serdeczna, jak zawsze, jaką chcę Ją pamiętać. Zarażała siłą woli i wiary. Zawsze miała świetną pamięć, często ze szczegółami opowiadała o swojej tułaczce po ZSRR, na szczęście zdążyłem to wszystko spisać.

Niestety zmarła, ale Jej pogrzeb był kolejnym wielkim spotkaniem rodzinnym. Jak bardzo mi brakuje moich krewnych, tych kontaktów, rozmów, choć tak ich mało. Ale to moje życie, wśród Nich i z Nimi czuję się jak ryba w wodzie... Tego nauczyła mnie Mama. Jakże bym miał od Nich uciekać, zrywać kontakty, zmieniać miasto lub emigrować za granicę, bojąc się odrzucenia przez Nich mojej prawdziwej orientacji seksualnej. Potrzebuję Ich. A nawet być może Oni faktycznie też potrzebują takiej duszy rodziny, która o wszystkich pamięta i wszystkich ma w sercu i głowie, choć w lesistym gąszczu można się już zgubić.

Wyzdrowieć zdążyło już dziecko Kuzynki. Myśli zakrzątał też zaprzyjaźniony bloger, oglądający szpital od środka; oby moje modlitwa i myśli pomogły Mu szybko wyzdrowieć. Myśli zakrząta też szczególnie Piękna Dusza i Ciało, błąkające się beze mnie po świecie; bo czuję się lepiej, gdy jest; bo czuję się gorzej, gdy Mu źle...

Czy ja byłbym gotów do poświęcenia się opiece dla moich najbliższych? W moim przypadku, tfu tfu, Ojca i kiedyś za wiele lat Mężczyzny mojego życia? Czy Oni zrobiliby to dla mnie? Nikt się na to nie godzi, ale to oczywiste, że jeśli nadchodzi potrzeba opieki, to dla Nich jesteśmy. Na dobre i na złe, w zdrowiu i w chorobie. Oby te ostatnie trzymały się z dala od naszych otoczeń.

Pierwsza wiedząca o mnie Koleżanka stwierdziła, że chyba jednak przejmuję się opinią innych ludzi i reakcją na ujawnienie się. Boję się bowiem poniżania mnie na oczach innych ludzi (z innych powodów przeżywałem to w podstawówce) oraz wmawiania mi zboczenia, choroby, grzechu i stereotypów. Ze wszystkim tym sobie poradzę, ale Koleżanka ma rację, łatwiej powiedzieć „nie przejmuj się”, niż tak faktycznie zrobić. Moje otoczenie nie jest mi obojętne. Godzę się na to, że niektórzy zareagują różnie, ale mi nie będzie to obojętne, ani nie będę rozpaczać, ani to nie ja będę uciekał przed odtrącającymi. Chcę być dalej, na przekór wszystkiemu.

Kolega wyzywający wszystkich i wszystko od pedałów, pedalstwa i bycia pedalskim, co w jego mniemaniu, o które zapytałem, dyskredytuje te osoby i rzeczy jako nadające się tylko dla pedałów (ergo: są czymś gorszym), a który nie wie o mojej prawdziwej orientacji seksualnej, choć zdarzało Mu się kilka razy wspominać coś o dużym szacunku do mnie — nie odpowiedział rozstrzygająco, czy wg Niego orientację seksualną widać na twarzy, gdy w żartach zapytałem Go o to, po tym jak stwierdził, że po koleżance widać, że jest lesbijką. Ale podobno lesbijki Go nie kręcą, bo są zboczone. Kilka dni wcześniej, gdy w żartach mówił, że jestem zboczony, dalej śmiejąc się odpaliłem, że nawet nie wie, jak bardzo. Robię się coraz bardziej odważny, ale chyba wciąż nie na tyle, żeby już powiedzieć Mu całą prawdę. W takim tempie niepozornych skojarzeń być może sam załapie. Albo nie załapie. Na szczęście uważa, że blogi to przeżytek.

Eli Lieb, Place Of Paradise, 2011

PS. Aha, tak, racja, zaczęło się EURO, wszędzie wokół piłka nożna, a ja nic. No tak, mój tydzień zdominowały jak widać inne wydarzenia. Ale spokojnie, lodówki też się boję otwierać, bo wszędzie koko koko... Nigdy nie byłem fanem sportów zespołowych, Ojciec mnie nie nauczył, ja czułem się gorszy na WFie, więc też nie chciałem. Piłka nożna mnie jakoś obchodzi bokiem. Co nie znaczy, że naszym w duchu i dzisiaj nie kibicuję.